Muziek Productie: Synthesis en Synthesizers

Een van de belangrijkste instrumenten van de moderne popmuziek is misschien wel de synthesizer. Dit veelkleurige beest komt in eindeloos veel soorten en smaken en lijkt alle kanten op te kunnen gaan. Maar wat is het? 

Een synthesizer genereert zijn eigen elektronische geluid. Een akoestisch instrument een signaal genereert door luchtstroom (blazers), door wrijving of het plukken van een snaar (snaarinstrumenten) of door simpelweg ergens op te slaan (percussie). Een synthesizer genereert zijn geluid door een oscillator. 

De meeste synthesizers hebben de volgende onderdelen: 

Oscillator (VCO, oftewel Voltage Controlled Oscillator): Een oscillator kan in de basis een aantal zogenaamde waveforms creëren: 

• Sine: een basic, ‘pure’ waveform, zonder harmonics. 

• Triangle: lijkt op de sine wave, maar heeft meer harmonics en klinkt ook wat scherper. 

• Sawtooth: een helder geluid, rijk aan harmonics. 

• Square: de afstand tussen de verschillende cycles is exact even groot. Klinkt iets holler dan een triangle wave. 

• Pulse: lijkt op de square wave, maar de afstand tussen de cycles is niet exact even groot, waardoor sommige synthesizers de pulse width (de onderlinge verhouding tussen de cycles) kunnen aanpassen. Dat heet PWM (pulse width modulation). 

• Noise: de meeste synths hebben ook een noise generator. 

De meeste synthesizers hebben ten minste twee VCO’s die je tegelijk kan spelen. Veel vaker zie je er nog meer. 

Filter: 

De oscillator stuurt zijn signaal naar een filter -VCF (voltage controlled filter). De meest gebruikelijke filter is een low pass filter, maar de meeste digitale synthesizers hebben er meer, zoals high pass-, band pass-, notch filters en noem maar op. Met de filter bepaal je hoeveel geluid je doorlaat. 

De filtersectie heeft ook een tweede knop of fader: de resonantie. Hoe hoger de resonantie, hoe meer de filter de frequenties rondom het cutoff point versterkt. 

Envelopes: 

Een envelope is een structuur dat het dynamisch verloop van een geluid bepaalt. Die kan je meestal in vier stappen onderverdelen: ADSR (Attack-Decay-Sustain-Release). 

• De attack is de periode waarin de note wordt gespeeld tot het punt waarop hij zij luidste punt bereikt. 

• Decay is het punt van het einde van de attack tot hij terecht komt op een stabiel level 

• Dat level noemen we Sustain. Op dit punt blijft de noot hangen zolang hij aangeslagen blijft. 

• Ten slotte is release het punt vanaf het moment dat de noot is losgelaten tot hij helemaal is uitgeklonken. 

De meeste moderne digitale synthesizers hebben ten minste twee envelopes. 

Eén envelope controleert de amplitude (volume of intensiteit) van een geluid (dat heet ook wel VCA, voltage controlled amplifier). Door de waardes van deze envelope aan te passen kunnen we het karakter van de synthesizer aanpassen. Een pad sound heeft bijvoorbeeld een trage attack, nauwelijks decay, een hoge sustain en een lange release. Een pluck heeft een korte attack, een iets langere decay, een lage sustain en een langere release. 

De tweede envelope controleert de VCF. Deze envelope bepaalt hoe lang het duurt voor de filter opent tot aan zijn cut off point, hoe lang de filter open blijft en hoe lang het duurt voor de filter weer sluit. 

Sommige synthesizers hebben extra envelopes die je zelf kan toewijzen. 

LFO: 

De LFO (Low Frequency Oscillator) is een oscillator die op zo’n lage frequentie waveforms genereert dat we ze niet kunnen horen. We kunnen deze LFO wel gebruiken om andere elementen te laten moduleren. 

Zo kan je de LFO toewijzen aan bijvoorbeeld de tuning van een noot, resulterend in een vibrato-effect. 

De LFO kan net als de gewone oscillators verschillende waveforms hebben met allemaal hun eigen karakter. 

Van de LFO kan je de frequency aanpassen (en dus de snelheid waarmee hij reageert), maar ook de depth (hoeveel hij iets moduleert). 

De meest gebruikte vorm van synthese is subtractive synthesis (zoals hierboven beschreven), waarbij je het geluid vormt door stukken geluid weg te halen of elimineren. Er bestaan ook FM synthesizers, additive synthesizers, en, tegenwoordig steeds gebruikelijker, wavetable synths, waarbij elke waveform denkbaar mogelijk is. 

De mogelijkheden van een synthesizer zijn eindeloos, maar de principes zijn bijna altijd hetzelfde. Het gebruik van presets is verleidelijk, maar nog leuker is om te kijken hoe die presets tot stand zijn gekomen en hoe je ze naar jouw hand kan zetten!

Om meer te lezen over muziekproductie en hoe u het proces van het ontwikkelen, creëren en verfijnen van opgenomen muziek kunt verbeteren, bezoekt u onze kennisbankpagina Music Production Education.