Kerktoonladders
Wellicht denk je dat er in de muziek maar twee soorten toonladders bestaan: mineur en majeur. Maar niets is minder waar. Er zijn een heleboel kleuren die je aan je muziek kan toevoegen.
Kerktoonladders (of modes) zijn daar een goed voorbeeld van. Om het te leren begrijpen, hoef je helemaal niet naar een muziekschool of conservatorium te gaan. Er is zat popmuziek in kerktoonladders geschreven. Zie het vooral als een mogelijkheid om een track een onverwachte wending te geven.
Wat zijn kerktoonladders
Kerktoonladders zijn in de middeleeuwen ontstaan als een manier om verschillende kleuren aan de muziek toe toevoegen. Op dezelfde manier als wij nu mineur- en majeurladders gebruiken.
Deze ladders worden inmiddels nog steeds gebruikt, maar nu op een moderne manier.
Er zijn zeven kerktoonladders:
- Ionisch
- Dorisch
- Frygisch
- Lydisch
- Mixolydisch
- Aeolisch
- Lokrisch
Elke ladder heeft zijn eigen kleur of stemming. Ze kunnen of mineur of majeur zijn, maar wel met een eigen sound.
Ze zijn vrij eenvoudig te leren herkennen.
Ik neem je mee langs elke kerktoonladder aan de hand van de ladder in C majeur. Deze ladder heeft geen voortekens (kruisen of mollen) en gebruikt dus alleen de witte toetsen van de piano.
- C Ionisch
Ionisch is de majeurladder zoals we die nu kennen.
- D Dorisch
Voor Dorisch beginnen we op de tweede noot van de ladder in C: de D. Je schrijft de ladder in C op, maar verwijdert de C en begint een noot hoger.
Hij lijkt op de toonladder in D mineur, maar let op de verhoogde zesde trap.
Een bekend voorbeeld is Watermelon Sugar van Harry Styles. Die is geschreven in D Dorisch.
- E Frygisch
De frygische ladder begint op de E. Hij lijkt ook op een mineurladder, maar begint met een verlaagde tweede trap. Dat is ook gelijk een ontzettend herkenbare sound.
Kendrick Lamar – Humble staat in frygisch.
- F Lydisch
De lydische ladder begint op de vierde noot van C: oftewel de F.
Het is een majeurladder met een verhoogde vierde trap.
Het bekendste voorbeeld is wel de Simpsons Theme Song.
- G Mixolydisch
Mixolydisch is een majeurladder met een verlaagde zevende trap.
Royals van Lorde staat in D mixolydisch.
- A Aeolisch
Dit is de natuurlijke mineurladder zoals we hem kennen. Elk liedje in mineur gebruikt de aeolische ladder.
- B Lokrisch
Van alle kerktoonladders wordt deze het minste gebruikt. Hij heeft een eigenzinnig karakter, die moeilijk te plaatsen is. Voorbeelden zijn moeilijker te vinden, maar delen van Sad But True van Metallica lijken in lokrisch te staan.
Zie de kerktoonladders vooral als de mogelijkheid om je repertoire uit te breiden. Zoek eens een keer zo’n ladder uit en probeer er een track in te schrijven. Wellicht dat de inspiratie vanzelf volgt!